GİGDER’den İspanya ve Portekiz’deki Golden Visa’ya, ABD’deki Green Card uygulamalarına muadil yeni bir yatırım enstrümanı önerisi:

‘Çözüm en az 150 bin dolar yatırım yapan

yabancıya uzun vadeli oturum izni verilmesinde’ 

 

GİGDER Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Akbal, TÜİK Mart ayı konut satış verilerini ve vatandaşlıkla ilgili getirilen limit kararını şöyle değerlendirdi:

 

TÜİK verilerine göre yabancılara yapılan konut satışları Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %31 artarak 5 bin 567’ye yükseldi. Mart ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı %4,1 oldu. Böylece bu yılın ilk çeyreğinde konut satış adedi toplamda 14.344 adede ulaştı.

GİGDER olarak sektöre baktığımızda, Türkiye genelinde Mart 2021’de yabancılara yapılan konut satışları 2020 yılının aynı ayına göre %39,9 artarak 4 bin 248 olduğu görülüyor. 2021 yılında ilk 2 aydaki pandemi etkilerinden Mart ayı ile arınarak yükselişi yakalamış ve ilk çeyrekte toplam yabancıya satış adedini 9.887 adede taşımıştık. Bu yılın ilk çeyreğinde toplam 14.344 adetlik satışla geçen yılın ilk çeyreğine göre %45 artış yakalamış durumdayız. Bu da bu yılın da aslında bir rekor yılı olabilme potansiyelinde olduğunu bize gösteriyordu. Ancak Türk vatandaşlığına başvurabilmek için satın alınacak gayrimenkulün minimum değerinin 250 bin dolardan 400 bin dolara yükseltilmesi kararı, bu yıla dair beklentilerimizi olumsuz etkiledi.

Dünyada gayrimenkulde en çok yatırım çeken ilk 10 ülkeden biri konumuna erişen Türkiye’de her yıl 6-7 milyar dolar döviz getiren ve bu yıl 10 milyar doları hedef çıtasına koymuş bir sektörde satışlarımız ilk çeyrek verilerinin de teyit ettiği kadarıyla oldukça başarılı gidiyor. Döviz seyri bakımından Türkiye’nin çok kırılgan bir süreçten geçtiği böyle bir dönemde bu yükselen seyrin doğrudan ekonomiye giren sıcak para ile ekonomiye olan katkıları çok büyük. Bu nedenle limit artırımı olacaksa, 250 bin dolarlık yatırım bedelinin belki daha yumuşak bir seyirle 300-350 bin bandına getirilmesinin daha sağlıklı bir geçiş yapılabilmesi açısından doğru olduğuna inanıyoruz.

Bunun nedenlerinden biri, Türkiye’de bugün sadece gayrimenkul yatırımı yoluyla değil, bankaya 500 bin dolarlık mevduat koymak yoluyla da yabancıların vatandaşlık alabilmesi fakat bu yolla vatandaşlık alan yabancı yatırımcı sayısının sınırlı kaldığı görülüyor.

Doğrudan sıcak paranın bugün nitelikli gayrimenkul yatırımcısı aracılığıyla Türkiye’ye akabildiği bir dönemde ABD’den Çin’e, Körfez’den Avrupa’ya parasını Türkiye’ye getiren nitelikli yatırımcılar ile Türkiye’ye zoraki koşullarla iltica etmiş mültecilerin ayırımını yapabilmemiz gerekiyor. Yabancı yatırımcıya gayrimenkul satışı ile ilgili politikalar, iltica politikalarından tamamen bağımsız değerlendirilmelidir. Bugün Türkiye’de 5 milyondan fazla yabancı sığınmacı yaşıyor, ancak yabancıya gayrimenkul satışında henüz 60 bini yakalayamadık. Dolayısıyla mültecilere yönelik politikaları yabancıya gayrimenkul satışına aynı kefede düşünmemek, şu anda en doğru yaklaşım olacaktır.

Rus ve Ukrayna vatandaşları için Türkiye özellikle savaş sonrası güvenli bir liman işlevi görmeye başladı. Bundan yola çıkarak Türkiye, nitelikli yatırımı çekmekte çok önemli bir pozisyon yakalamıştı. Bu pozisyonu riske etmeyen, döviz getirici faaliyetlerimizi güçlendirici politikalar üretmeliyiz.

GİGDER olarak önerimiz, yabancıların belli bir rakamın üzerinde yatırım yaptıkları takdirde Turkuaz kart verilerek Türkiye’de uzun süre ikamet izni alabilmelerine imkân tanıyacak bir düzenlemenin yapılmasıdır. Türkiye, yabancı uyruklu vatandaşlara, Türk vatandaşlığı verilmesine alternatif olacak şekilde oturum ve çalışma hakkı veren bir seçeneği gerekli şartları sağlayan yabancılara sunmaktadır. Turkuaz Kart kapsamının daha da genişletilerek konut yatırımlarının da eklenmesi ve en az 150 bin dolar gayrimenkul yatırımı yaptığı tespit edilen yabancı yatırımcılara Turkuaz Kart verilerek 10 yıl kesintisiz oturum hakkı verilmesi ve her 10 yılda bir yenilenebilmesi doğru bir adım olacaktır.

Türkiye 11 ülke ile birlikte yatırım yoluyla vatandaşlık veren bir ülkedir. Dünyanın en büyük ülkelerinin de içinde bulunduğu 15 ülke yatırım yoluyla ikamet seçeneği sunmaktadır. Türkiye’nin de yatırım yoluyla ikamet veren ülkeler arasında konumlanması, yabancı yatırımcı çeşitliliğini artıracak ve Türkiye’ye ilave döviz girdisi sağlayabilecektir.

GİGDER olarak bu alanda dünyada gayrimenkul yatırımını çekmede rekabet ettiğimiz ülkelerin uygulamalarını uzun süredir araştırıyor ve ülkemize katma değer sağlayabilecek örnekleri inceliyoruz. Bu alanda önemli bir örnek teşkil eden İspanya, oturum izni programı aracılığıyla 2013-2018 yılları arasında 3,29 milyar dolar civarında yatırımı çekmeyi başardı. Bunların 2 milyar dolardan fazlası gayrimenkul yatırımı ile elde edildi. İspanya’nın yanı sıra Portekiz, oturum izni programı aracılığıyla 2012-2021 yılları arasında 5,67 milyar euroluk bir gelir elde etti. Bu gelirin 5,13 milyar eurosu ise gayrimenkul alımlarından kaynaklandı.

Bu minvalde 150 bin dolar gayrimenkul yatırımıyla Turkuaz Kart verilmesiyle birlikte vatandaşlık edinim limitinin 400 bin dolara yükseltilmesi sebebiyle oluşabilecek muhtemel kayıplarının önüne geçilmiş olacaktır. Böylece Türkiye İspanya ve Portekiz’deki Golden Visa’ya, ABD’deki Green Card uygulamalarına muadil yeni bir yatırım enstrümanını daha yabancı yatırımcıların istifadesine sunmuş olacaktır. GİGDER olarak bu uygulamanın hayata geçmesiyle birlikte yılda yaklaşık 10 bin yatırımcının bu ürünü tercih edeceğini düşünmekteyiz.